در شبانگاه هفت تیر ۱۳۶۰ آیتالله «سید محمد حسینی بهشتی»، رییس وقت دیوان عالی کشور و بیش از ۷۰ نفر از مقامات و چهرههای برجسته سیاسی از جمله چهار وزیر، چند معاون وزیر، ۲۷ نماینده مجلس و جمعی از اعضای حزب جمهوری اسلامی در جریان انفجار مقر اصلی این حزب به شهادت رسیدند، شهید حجتالاسلام «محمدعلی حیدری» یکی از این شهدای والامقام بود.

مجاهد نستوه آیتالله «محمدعلی حیدری» اصالتأ دلفانی بود ، فرزند آیتالله محمدولی حیدری لرستانی (زاده روستای لاغری دلفان) که سالهای متمادی از عمرش را در نهاوند سکونت داشت.
این شهید عزیز بعنوان نماینده مردم نهاوند در مجلس شورای اسلامی در آن زمان مشغول انجام وظیفه بود که در حادثه تروریستی هفتم تیر به دیدار معبود شتافت.
وی که متولد سال ۱۳۱۵ بود در وقایع سیاسی و اجتماعی قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای پیشبرد اهداف نهضت و تقویت مصالح نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران، با موضع گیریهای اصولی منشأ خدمات فراوان شد.
▫️ از تولد تا اجتهاد
محمدعلی حیدری در ۱۲ سالگی تحصیل علوم دینی را پس از آموزش قرآن کریم در نزد پدر و گذراندن مقطع ابتدایی، در حوزه علمیه قم آغاز کرد. وی با گذراندن دروس مقدماتی سطح فقه و اصول در نزد مرحوم آیتالله مشکینی و آیتالله سلطانی، شرح منظومه را به همراه شهید آیتالله مصطفی خمینی(ره) در محضر آیتالله شیخ محمد فکوریزدی فراگرفت.
او بخش عظیمی از کتاب «شفا» را در محضر مرحوم علامه طباطبایی آموخت و در درس خارج آیتالله العظمی شیخ محمدعلی اراکی(ره) و آیتالله حاج سیدمحقق داماد شرکت میکرد و دارای نبوغ ذاتی و حافظه فوقالعاده قوی بود و به سبب استعداد درخشانی که داشت از شاگردان ممتاز خارج حضرت امام خمینی(ره) و مرحوم آیتالله العظمی بروجردی(ره) به حساب میآمد.
تلاشهای مستمر و علاقه او به فهم درس خارج به گونهای بود که مرحوم آیتالله العظمی بروجردی یک دوره کتاب ارزشمند «وسائل الشیعه» را که در آن زمان نایاب و گران قیمت بود به وی هدیه کرد.
حجت الاسلام عباسی ساوجی یکی از دوستان شهید حیدری درباره نبوغ او چنین میگوید: ما انتظار داشتیم شهید حیدری در آینده به درجه مرجعیت برسد. شهید حیدری در خلال تحصیل علوم حوزوی، علم فلسفه و زبان و ادبیات انگلیسی را نیز به خوبی آموخته بود و در دورانی که شهید بهشتی مسئولیت سرپرستی امور دینی دانشجویان مسلمان را در مرکز اسلامی هامبورگ بر عهده داشت، از شهید حیدری دعوت کرد تا به آلمان سفر کند اما شهید حیدری برای خدمت به پدر که در دوران کهولت به سر میبرد از رفتن به آلمان منصرف شد.
او در کنار تحصیل علوم حوزوی به صورت متفرقه در امتحانات شرکت میکرد و موفق به اخذ دیپلم در رشته ادبی شد. وی در ادبیات فارسی، تفسیر قرآن و مسائل اجتماعی و فلسفی و در رد مکاتب کمونیستی و ماتریالیستی آگاهی کامل داشت. حیدری دانشمند بزرگی بود، اقتصاد را به بعضی از طلاب نوآموز تدریس میکرد و در سن ۳۰ سالگی به درجه اجتهاد رسید و در جلسات هفتگی که پیش از تبعید امام عظیمالشأن برگزار میشد شرکت منظم داشت.
از مرحوم آیتالله محمدولی حیدری سه اثر به نامهای تنبیه الغافلین ارشاد الجاهلین، خلاصه البیان فی احکام نسوان و دیوان شعر به یادگار مانده است.
▫️ حیدری در اسناد ساواک
شهید حجتالاسلام محمدعلی حیدری در عین اینکه با مردم به دوستی و مهربانی رفتار میکرد همچون دریایی پر تلاطم، در وقایع سیاسی و اجتماعی قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی برای پیشبرد اهداف نهضت و تقویت مصالح نظام نوپای جمهوری اسلامی ایران، با موضع گیریهای اصولی منشأ خدمات فراوان شد. تهدیدها و شکنجههای قبل از انقلاب از او مجاهدی نستوه ساخته بود و هرگز در برابر طاغوت و زیادهخواهان سر خم نمیکرد.

در قسمتی از اسناد ساواک آمده است: «حیدری از طرفداران سرسخت آیتالله خمینی بوده و در مساجد حاجآقا تراب و جوانان، پیش نماز میباشد و با افراطیون قم تماس دائم دارد، هر واعظی را که برای سخنرانی به نهاوند دعوت و معرفی میکند، عموماً به علت ایراد مطالب خلاف، ممنوع المنبر شده و یا از نهاوند طرد گردیدهاند.»
▫️ زبان سرخ و سر سبز
شهید حیدری به واسطه کسب تعالیم معارف اسلامی و حضور چندین ساله در حوزههای علمیه، وجودش پر از عزم و اراده برای برقراری حکومت عدل اسلامی شده بود و با قیام بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران در ۱۵ خرداد ۱۳۴۲، وی مبارزاتش را تحت رهبریهای پیامبر گونه امام راحل آغاز کرد و با سخنرانیها و برپایی جلسات و تهیه اعلامیه مردم را به مبارزه علیه رژیم دعوت میکرد.
با دستگیری حضرت امام خمینی(ره) از سوی جلادان رژیم شاه، شهید حیدری با پیوستن به صف روحانیون مبارز و تبیین علل قیام تاریخی ۱۵ خرداد و ابعاد شخصیتی امام و مقتدای خویش در جمع تظاهرات کنندگان در حرم مطهر حضرت معصومه(س) بر ضد رژیم ملعون شاهنشاهی سخنرانی آتیشینی کرد.
با سخنرانی آتشین او مأموران ساواک سراسیمه برای دستگیری به جستجوی او پرداختند اما مردم دوستدار روحانیت او را پنهان کرده و با لباس مبدل و عمامه مشکی از طریق راه رودخانه قم او را به خانه بردند. پس از تبعید امام راحل رژیم تصمیم گرفت تا روحانیون را که از عاملان اصلی بیدارسازی مردم بودند دستگیر و با ارعاب آنها را از ادامه مسیر بازدارند شهید حیدری از جمله کسانی بود که در آن دوران توسط ساواک دستگیر شد.
وی هنگامی که ماموران امنیتی رژیم در نیمههای شب منزل مرحوم آیتالله علی مشکینی(ره) را محاصره و تصمیم به دستگیری او داشتند از خانه بیرون آمده و با فریادهای اعتراضآمیز، درپی کشاندن مردم به خیابانها برآمده بود و در پی این اقدام شهید حیدری، ماموران ساواک به منزل او یورش بردند و پس از دستگیری وی را به تهران منتقل و ۶ ماه در زندان قزلقلعه تحت سختترین شکنجهها قرار دادند.
شهید حیدری در سال ۱۳۵۲ در پی درگذشت پدرش با درخواست مردم نهاوند و با هدف آشنا کردن نسل جوان با نهضت امام خمینی(ره) به این شهرستان سفر کرد. او با گروه انقلابی ابوذر که به رهبری «محمد طالبیان» اداره میشد قبل و بعد از انقلاب همکاری و از آنان حمایت میکرد و در مدت اقامت در نهاوند با گروههای مسلح اسلامی دیگر نظیر «منصورون» و «انجمن اسلامی معلمان نهاوند» در ارتباط بود.
در سال ۱۳۵۶ و در پی وقوع «حادثه ۱۹ دی ماه شهر قم» شهید حیدری مردم را در مسجد جمع و دعوت به عزاداری کرد بعد از پایان مراسم ماموران به خانه وی هجوم بردند تا حجتالاسلام موحدی قمی را که توسط شهید برای سخنرانی به این شهر دعوت شده بود، دستگیر کنند اما وی پیش از اقدام ماموران با لباس مبدل از شهر خارج شده بود.
سرانجام این روحانی مبارز شامگاه خونین هفتم تیر سال ۱۳۶۰ همراه ۷۲ تن از یاران آفتاب در انفجار ساختمان مرکزی حزب جمهوری اسلامی به لقاءالله پیوست. پیکر مطهر شهید حیدری با درخواست و اصرار مردم حقشناس نهاوند پس از تشییع امت حزبالله در تهران، به نهاوند منتقل و در کنار مرقد پدر بزرگوارش در حسینیه جوانان شهر نهاوند به خاک سپرده شد.
مطالب مرتبط:
» کتاب زندگینامه شهید دلفانی از یاران شهید بهشتی و شهدای هفتم تیر رونمایی شد
» شرح حال فقیه اهل بیت و عالم ربانی آیت الله حاج شیخ محمدولی حیدری
» آشنایی با شخصیت های دلفانی (اینجا / کلیک نمایید)